Το τέμπλο του Ι.Ν. Αγ. Παρασκευής κατασκευής του Στέλιου Υφαντή στο Μ. Χωριό

Στο  Μεγάλο  Χωριό  Ευρυτανίας και στον Ι. Ν. της Αγίας Παρασκευής του  για το τέμπλο κλπ κατασκευής από τον Αγραφιώτη-Μεγαλοκαψιώτη Στέλιο Δ. Υφαντή

Νίκος Δ. Παπαδιονυσίου

Ο Καθεδρικός Ι.Ν. της Αγίας Παρασκευής Μεγάλου Χωριού Ευρυτανίας και το καμπαναριό του δεξιά. Αριστερά διακρίνεται ο ναΐσκος του Αγίου Χαραλάμπους…

Πολλές φορές σε διακοπές μου ή εκδρομές με συγγενείς ή φίλους πρωτευουσιάνους στους γενέθλιους τόπους της ορεινής δυτικής Φθιώτιδας κι΄ Ευρυτανίας είχα στο πρόγραμμά μου και το Μεγάλο Χωριό. Συχνά μάλιστα την Αγία Παρασκευή. Αυτό, και σε νεανικές εποχές, όταν το ενδιαφέρον μου για το έργο του παππού μου εκκλησιαστικού ξυλογλύπτη Στυλιανού Δ. Υφαντή ήταν περιορισμένο στο τέμπλο κλπ ξυλόγλυπτά του στον Ι.Ν. Αγίας Τριάδας της Μεγάλης Κάψης¹, γενέθλιο τόπο μου, τόπο όπου ο Υφαντής με τον θάνατο της πρώτης συζύγου του και των τεσσάρων από τα πέντε παιδιά του στο Καρπενήσι δημιούργησε την δεύτερη οικογένειά του και έμεινε σχεδόν μέχρι το τέλος του…

      Το καμπαναριό κι΄ η είσοδος στο Καθολικό

Η είσοδος στο Καθολικό με το όμορφο υπέρθυρο…

Περνώντας τα χρόνια, μπορώ να πω ότι το ενδιαφέρον μου μεγάλωσε τα μέγιστα τελευταία, όταν το 2008 βλέποντας το τέμπλεον της Αγίας Παρασκευής Μεγάλου Χωριού το συνέκρινα με αυτό του χωριού μου και το βρήκα καλύτερο. Μάλιστα πήρα και την πρώτη μου φωτογραφία τέμπλου, έργου του παππού μου, εκτός αυτού της Αγίας Τριάδας και της νεκροταφειακής Κοίμησης της Θεοτόκου² της Μ. Κάψης που επισυνάπτω…

09:00.20.06.2019 και αισθάνομαι πολύ τυχερός συναντώντας στην πλατεία στο Καρπενήσι, συμπτωματικά κοντά στο σπίτι όπου ο Υφαντής έχασε την πρώτη του οικογένεια το 1918, εκτός της μάνας μου, βάσει άδειας της Ιεράς Μητρόπολης και σύστασης του Αρχιερατικού Επιτρόπου Ιλαρίωνα τον παπα Κώστα Λαμπαδάρη. Ιερέα που θα ευχόμουν όλοι οι ιερείς της χώρας μας να είχαν τα χαρίσματά του επικοινωνίας, την προθυμία και καλοσύνη του, την μεταδοτικότητά του. Λίγο έλειψε να βρεθούμε και συγγενείς καθώς έχοντας και την ενορία Καρύτσας³ από πολλά χρόνια, γνώριζε τους εναπομείναντες από το σόι της γιαγιάς μου Φωτεινής, μητέρας της μάνας μου, πρώτης συζύγου του Υφαντή, ζώντες και μη με τις ιστορίες τους.. Τον πήρα μαζί μου και δρόμο για Μεγάλο Χωριό, στην Αγία Παρασκευή.

Από το τέμπλο της Αγίας Παρασκευής του Υφαντή κατασκευής 1911...

Είχα διαβάσει ότι ο Ι.Ν. ήταν 150 χρόνων. Ο παπα Κώστα όμως μας διηγήθηκε κάτι διαφορετικό, ότι η εκκλησία έγινε στα χρόνια του Αλή Πασά!.., δηλαδή είναι 200 χρόνων τουλάχιστον.

Ενδιαφέρουσα η ιστορία του με τον τρόπο του αφήγησης, προσεγγιστικά:

«Κάλεσε ο Αλή Πασάς θορυβημένος για το τί κατασκεύαζαν οι Έλληνες στο Μεγάλο Χωριό τον τότε παπά Νικολό:

-        Τί φτιάχνετε εκεί παπά;;

Κι΄ ο παπάς πανέξυπνος για να τον καθησυχάσει αλλά και φιλαλήθης:

-        Φτιάχνω μαντρί για τα πρόβατα πασά μου.. ». Ο ποιμένας με τους αμνούς..

« Έτσι τον καλμάρισε. Μάλιστα ο Αλή Πασάς του έδωσε ένα πουγκί φλουριά για το μαντρί» τέλειωσε ο παπα Κώστας…

Το «τέμπλεον» της Αγίας Παρασκευής Μεγάλου Χωριού 8ο στη σειρά έργων του παππού μου κατά το ιδιόχειρο σημείωμά του..

Μας εξήγησε γιατί υπάρχουν αυτές οι «σιδεριές» (αντηρίδες) που ασχημαίνουν το εσωτερικό του Ι.Ν.:

«Το τέμπλο είχε δυο σειρές εικόνων. Αρχές όμως 5ετίας του 1960 με τους σεισμούς ο Ναός παρουσίασε ρωγμές σε σημείο επικίνδυνο. Υπήρξαν σκέψεις κατεδάφισης. Πλην όμως ο Μηχανικός (μου ανέφερε ονοματεπώνυμο γνωστού Αρχιτέκτονα) εγκατέστησε αυτές τις σιδεριές…

Το Δεσποτικό, ο Άμβωνας και το προσκυνητάρι του Ι.Ν. Αγίας Παρασκευής 
Μεγάλου Χωριού Ευρυτανίας, έργα Υφαντή…

…………………………………………….

Έξω από τον Ι.Ν. Αγίας Παρασκευής

Έξω από τον Ναό υπάρχει η προτομή του  Οικονόμου Δημήτριου Βαστάκη από τα Δολιανά (τωρινή Στουρνάρα) Ευρυτανίας, πρώην δάσκαλου στο Μεγάλο Χωριό και μετά ιερέα που λέγεται ότι κάηκε ζωντανός από του Ιταλούς, ένας από τους 13 Μεγαλοχωρίτες που εκτέλεσαν το 1942 ως αντίποινα για την δράση της Ε.Α στο χωριό…

Δεξιά βγαίνοντας από τον Ι.Ν. βρίσκεται το Οστεοφυλάκιο των 13 εκτελεσθέντων, απόδειξη ότι και οι Ιταλοί κατακτητές δεν υπήρξαν αθώοι αίματος συμπατριωτών μας…

  Η προτομή του Παπά Οικονόμου Βαστάκη και το Οστεοφυλάκιο με την αναγραφή στην στέψη (sic): ΚΟΙΝΟΤΑΦΙΟΝ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΩΝ ΤΗΣ 24.ΗΣ ΔΕΚ/ΒΡΙΟΥ 1942..

Τελειώνοντας στον χώρο εντός και εκτός του Ι.Ν. ο λίαν σεβαστός, αυθόρμητος  και αγαπητός μας ιερέας μας πήγε στο σπίτι του απέναντι από τον χώρο της εκκλησιάς, μας έδειξε τον κήπο του με τα ζαρζαβατικά που καλλιεργεί με την πρεσβυτέρα του και κατόπιν μας ξενάγησε σ΄ αυτό που και εμείς τον παρακαλέσαμε να μας δείξει έχοντας την πληροφορία από χωριανούς της δυτικής ορεινής Φθιώτιδας- θαυμαστές του έργου του: το ιδιωτικό του μουσείο με αντικείμενα καθημερινής χρήσης και γεωργικά εργαλεία, κλπ,  που κι΄ εμείς θυμόμαστε την χρήση τους από τα παιδικά μας χρόνια, μαζί φωτογραφίες παλιές, αργαλειούς και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς που χρησιμοποιούταν στα χωριά μας, όλα χειροποίητα…

Τελειώνοντας, αφού αρνηθήκαμε την προσφορά του να μας ψήσει καφέ λόγω έλλειψης χρόνου, τον μεταφέραμε στο σπίτι του το Καρπενήσι, παρόλο θέλαμε κι΄ άλλον χρόνο μαζί του, καθώς το πρόγραμμά μου μας ήθελε στο Πέρα Κάψη (Τυμφρηστό) για τους Ι.Ν. του Αγίου Γεωργίου και Ζωοδόχου Πηγής στο γεφύρι Μουτζουράκη… 

Τον υπερευχαριστώ μαζί και όλους τους Προϊσταμένους του…

………………………….

¹ Η Αγία Τριάδα της Μεγάλης Κάψης

http://fthiotikos-tymfristos.blogspot.com/2015/06/blog-post_24.html?spref=fb

² Ένα ενδιαφέρον μνημείο της Μεγάλης Κάψης της Δυτικής Φθιώτιδος. Ο Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου

http://fthiotikos-tymfristos.blogspot.com/2015/02/blog-post_10.html#more

³ Αποστολή στην όμορφη Καρύτσα Καρπενησίου και τον Άγιο Δημήτριο

https://fthiotikos-tymfristos.blogspot.com/2018/06/blog-post_27.html?spref=fb

Νίκος Δημητρίου Παπαδιονυσίου

02 Ιουλίου 2019

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου