Η μάνα του Καραϊσκάκη

 

Η μάνα του Καραϊσκάκη

[Του Γιώργου Καλλιώρα, ερευνητή-συγγραφέα]

Πηγή φωτο: https://www.google.gr/search?q

Από λιανοπαίδι ακόμα ο αγαπημένος μου ήρωας ήταν ο Καραϊσκάκης.

Διάβασα πρώτη φορά γι’ αυτόν σε ένα βιβλίο της σχολικής βιβλιοθήκης σε ηλικία εννέα ετών. Εντυπωσιάστηκα τόσο πολύ, που από τότε δεν άφησα βιβλιογραφία που αναφέρεται σε αυτόν, να μην την ξεσκονίσω.

Για τον Καραϊσκάκη ήξερα τα πάντα. Τουλάχιστον ότι μπορούσα να ξέρω εκείνη την εποχή με την περιορισμένη βιβλιογραφία του σχολείου μου.

Η βιβλιογραφία εκείνης της εποχής ανέφερε και μικρότερη μάχη που είχε δώσει ο καπετάνιος. Τις κουβέντες του, τα ελαττώματά του, τις αρρώστιες του και τα κατορθώματά του. Δεν ανέφερε όμως ποιοι ήταν οι γονείς του. Ήξερα μόνο ότι η μητέρα του ήταν καλόγρια και γι’ αυτό τον αποκαλούσαν «γιο της καλόγριας».

Λέξη παραπάνω!

Ούτε ποια ήταν, ούτε από πού ήρθε, ούτε τι απέγινε...

Μεγαλώνοντας, η παραπάνω απορία μου έγινε πάθος. Έπρεπε οπωσδήποτε να βρω ποιοι ήταν οι γονείς που έφεραν στη ζωή αυτόν τον ήρωα.

Εκείνα τα χρόνια βέβαια η βιβλιογραφία ήταν περιορισμένη και αυστηρά ελεγχόμενη.

Από την μεταπολίτευση και μετά, δημιουργήθηκαν νέοι εκδοτικοί οίκοι, με πιο πλούσια και πιο αξιόλογη βιβλιογραφία. Ψάχνοντας για τον αγαπημένο μου ήρωα σιγά-σιγά έμαθα και γι άλλους αγωνιστές όπως και για κάποιες αλήθειες που τα προηγούμενα χρόνια ήταν ταμπού. Έτσι μπήκα στο μαγικό κόσμο της λαογραφίας αλλά και στον υπέροχο αλλά σκληρό κόσμο των πιο ανεξάρτητων Ελλήνων, των Σαρακατσαναίων.

Με την πληθώρα βιβλίων που άρχισε να έρχεται σιγά -σιγά, κάποια στιγμή έφτασα και στους γονείς του Καραϊσκάκη και ιδιαίτερα στην τραγική μητέρα του.

Η ανυπομονησία όλων των προηγούμενων χρόνων ξαφνικά μετατράπηκε σε έκπληξη και οργή.

Μητέρα του Καραϊσκάκη ήταν η Σαρακατσάνα Ζωή Ντιμισκή, αδερφή του περίφημου Σαρακατσάνου κλέφτη Κώστα Ντιμισκή και πρώτη ξαδέρφη του διαβόητου αρματολού του Βάλτου και Ξηρομέρου Γώγου Μπακόλα. Σε μικρή ηλικία παντρεύτηκε κάποιον Γιαννάκη Μαυρομάτη. Ο άντρας της όμως πέθανε γρήγορα και η ζωή έμεινε απροστάτευτη και αποφάσισε να καλογερέψει. Πήγε λοιπόν στο μοναστήρι του Άγιου Γεωργίου που ο ηγούμενος ήταν γνωστός της.

Εκεί, κάποια μέρα κονάκιασε ο φοβερός αρματολός του Βάλτου Δημήτρης Καραΐσκος. Είδε την όμορφη και νέα καλόγρια έπλεξε τα δίχτυα του και κοιμήθηκε μαζί της. Με αυτή την άποψη συμφωνούν οι περισσότεροι ιστορικοί (Περραιβός, Γαζής, Βλαχογιάννης).

Κατ’ άλλους, πατέρας του Καραϊσκάκη ήταν ο επίσης Σαρακατσάνος κλέφτης Αραπογιάννης.

Όσο πλησίαζε η ώρα της καλογριάς για να γεννήσει, συνειδητοποιούσε την σκληρή πραγματικότητα της κοινωνίας της. Ήταν μια καλογριά που απαγορεύονταν να έχει σεξουαλικές σχέσεις. Αυτή όχι μόνο είχε σεξουαλικές σχέσεις αλλά είχε στα σπλάχνα της ένα νόθο παιδί. Ένα παιδί που κανένας δεν θα το αναγνώριζε και αυτή ήταν μόνη της με το παιδί της απέναντι σε ένα  σκληρό κόσμο. 

Φίλοι, εκλεκτοί επισκέπτες, ακόμη και ο ηγούμενος την πέταξαν σαν σκουπίδι έξω από το μοναστήρι με ένα παιδί στην κοιλιά  την εποχή η άτυχη μητέρα είχε την ανάγκη όλων, ειδικά του ηγούμενου, που απ’ ότι φαίνεται εκτελούσε τις διαταγές του για να μπορέσει να παραμείνει στο μοναστήρι. .
Η άτυχη Ζωή γέννησε το παιδί της στην σπηλιά του Λώλου. Σύμφωνα με την παράδοση επειδή δεν είχε με τι να το σκεπάσει το σκέπαζε με  φύλλα δέντρων.  

Μετά την έξοδο της από το μοναστήρι και μέσα στην απελπισία της η άτυχη μάνα αποφάσισε να δώσει το παιδί της σε μια άκληρη γυναίκα ενός τσέλιγκα την Πουλιάνα για να μπορέσει να εργαστεί.

Έτσι άρχισε να γυρίζει στα χώρια και να πουλάει διάφορα μοναστηριακά είδη, για να μπορέσει να εξασφαλίσει τα αναγκαία εφόδια για το παιδί της αλλά και για την ίδια.

Μετά από οκτώ χρόνια η Ζωή Ντιμισκή μια ατιμασμένη καλόγρια, μια γυναίκα μόνη, απελπισμένη και χωρίς βοήθεια, όπως ήταν αναμενόμενο πέθανε από τις κακουχίες προσπαθώντας να εξασφαλίσει τα απαραίτητα εφόδια για το παιδί της.

Το κακό για την άτυχη γυναίκα είναι πως κάποια στιγμή έμεινε έγκυος, σε μια πολύ δύσκολη εποχή. Όχι μόνο διότι ήταν μια χήρα γυναίκα, αλλά διότι ήταν και καλόγρια που έφερε στον κόσμο ένα νόθο παιδί.

Κατά την προσωπική μου άποψη, τα προβλήματα της άτυχης γυναίκας είχαν ξεκινήσει πιο πριν.  Ξεκίνησαν από την ημέρα που παντρεύτηκε και αποχωρίστηκε την οικογένεια της.

Σύμφωνα με τα ήθη και έθιμα εκείνης της εποχής όταν μια γυναίκα παντρεύεται φεύγει για πάντα από την οικογένεια του πατέρα της. Είναι ξένη, ανήκει αλλού. Η άτυχη Ζωή αυτό το ήξερε πολύ καλά και όταν η ατυχία την χτύπησε για δεύτερη φορά, με το να χάσει τον άντρα και προστάτη της, ήξερε πως δεν είχε περιθώρια να γυρίσει στην οικογένεια της. Αλλά δεν είχε ούτε τα περιθώρια για μια αξιοπρεπή ζωή.

Έτσι αποφάσισε να πάει να γίνει καλόγρια σε κάποιο μοναστήρι, που υποτίθεται πως ο ηγούμενος ήταν γνωστός της και θα είχε κάποια μορφή προστασίας.

Σύντομα όμως απ’ ότι φαίνεται, η άτυχη γυναίκα συνειδητοποίησε ότι και μέσα στο μοναστήρι οι κανόνες της επιβίωσης δεν ήταν καλύτεροι απ’ ότι ήταν έξω.

Κατάλαβε ότι και το μοναστήρι ακόμα δεν μπορούσε να της εξασφαλίσει την απαιτούμενη στήριξη, αλλά και την προστασία από κάποιους εκλεκτούς επισκέπτες! Έτσι αποδέχτηκε την μοίρα της...

Ο Καραϊσκάκης δεκαπέντε ετών παράτησε την ποιμενική ζωή και κατατάχτηκε σε ένα σώμα κλεφτών. Ξέρουμε επίσης ότι ο Καραϊσκάκης έβριζε πολύ ήταν απότομος και σκληρός έτσι όπως σκληρή ήταν και η ζωή μαζί του. Από μικρό παιδί γνώρισε την αδικία την κακουχία, τον κατατρεγμό και τον εξευτελισμό, αντιμετώπισε όλα τα κρίματα της κοινωνίας του λες και ήταν αυτός υπεύθυνος για όλα τα κακά και τα άδικα, συνέβησαν στην μητέρα του ή που συνέχισαν να συμβαίνουν γύρω του. Αργότερα συνελήφθη από τους Τουρκαλβανούς μεταφέρθηκε στα Γιάννενα φυλακίστηκε βασανίσθηκε, αλλά οι πίκρες οι αδικίες και οι κακουχίες της ζωής του είχαν γίνει πλέων βίωμα τον θέριεψαν και τον έκαναν να επιβιώσει και να γίνει ο μεγάλος ήρωας του 21! Εκείνα τα δύσκολα χρόνια του κατατρεγμού και του εξευτελισμού, κυνηγημένος στα βουνά ή κλεισμένος στη φυλακή στα Γιάννενα, ο Καραϊσκάκης χρειάζονταν κάτι που να τον ξεκουράζει και να του δίνει κουράγιο και σίγουρα αυτό το κάτι ήταν η μητέρα του η μόνη που του φέρθηκε ανθρώπινα.

Την σχέση του Καραϊσκάκη με τον πατέρα του δεν την γνωρίζουμε. Ούτε ξέρουμε αν έδωσε κάποια βοήθεια στο «παιδί της καλόγριας», όταν αυτό την χρειάζονταν. Ξέρουμε μόνο ότι ο μεγάλος ήρωας στην σφραγίδα του το 1916 υπέγραφε σαν Καραΐσκος και από μικρό παιδί το προσωνύμιό του ήταν «ο γιος της καλόγριας».

Για την Ζωή Ντιμισκή καταφέραμε και μάθαμε κάποια πράγματα επειδή ήταν η μητέρα του ήρωα. Όμως πόσες άλλες μητέρες εκείνης της εποχής είχαν την ίδια ή και χειρότερη τύχη απ' αυτή, χωρίς να μάθει ποτέ κανείς κάτι γι’ αυτές!

Πόσες μητέρες αναγκάστηκαν να αποχωριστούν τα παιδιά τους, είτε για να μπορέσουν αυτά να ζήσουν μία καλύτερη ζωή, είτε για να τα σώσουν από τους διάφορους κινδύνους της εποχής εκείνης!

Τελειώνοντας θα ήθελα να συμπληρώσω ότι οι ήρωες δεν γίνονται από την μια στιγμή στην άλλη. Χρειάζονται πρότυπα. Πολλές φορές οι μητέρες αποτελούν τα πρότυπα για τα παιδιά τους. Πολύ δε περισσότερο, η Ζωή Ντιμισκή που έκανε τα πάντα για το παιδί της, τον μεγάλο αυτόν ήρωα του 21! Εκείνη ήταν σίγουρα το μεγάλο και μοναδικό πρότυπο του ήρωα !

Αν υπήρχε κάποιος τρόπος να ρωτήσουμε τον καπετάνιο, για ποιόν ήταν πιο υπερήφανος, για την μάνα του ή για τον πατέρα του, είμαι βέβαιος για την απάντηση...

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου